Արփինե Զադայան
գ. Վերիշեն
Վերիշենի Սրբ. Հեղինե եկեղեցին կառուցվել է XVII դարում: Վերջին անգամ եկեղեցին վերանորոգվել է 1993 թվականին: Սակայն դրա կարիքն առավել քան զգացվում է նաև այսօր: Անձրևոտ օրերին, որ մեր տարածաշրջանում տևական ու գերակշիռ են, եկեղեցին ասես լողում է ջրերի մեջ:
Անգամ ամենաշոգ ամռանը հատակը չի հասցնում չորանալ, պատերը շանունակում են բորբոսով ու խոնավությամբ “շնչել”… Եկեղեցի մտնելուն պես քթիդ է խփում խոնավության տհաճ հոտը` դժվարացնելով շնչառությունդ ու հենց մուտքից խաթարելով հավատի տուն մտնելուդ հողեղենիդ հավատը…Եկեղեցում առկա նկարներն անգամ խունացել-խամրել են: Ողջ եղեղեցին լռելյայն վկայությունն է ոչ թե խոնավության, այլ մարդկային անուշադրության, այդ գործն կոչված մարդկանց ու կառույցների, տեղական իշխանությունների անտարբերության:
Ցավալի է շատ, որ հոգևոր տունն այդչափ անուշադրության է մատնված: Եկեղեցու միակ ճաղավանդակով պատուհանը հիմա երբևէ եղած ցելոֆանե “ապակին” էլ չունի. այն բաց է ձյան ու անձրևի, քամիների ու միջատների համար: Փարթամ մամուռ տեսնել ցանկացողներն այն կարող են այստեղ տեսնել-լուսանկարել, զմայլվել…
Տատս պատմում է, որ եկեղեցում ժամանակին քահանա է եղել, որ այստեղ կատարվել են եկեղեցական բազում արարողություններ, այդ թվում, ասենք` հենց իմ ծնողների պսակադրությունը:
Դժվարանում եմ հավատալ, որ մեր այսօրվա տխուր ու մոռացված եղեղեցին երբևէ շեն ու տաք է եղել, որ այստեղ ամեն օր խնկաբույր է եղել, որ առ Աստված հաղորդակցություն է եղել, որ եղել է հոգով թեթևանալու մշտօրյա հնարավորություն: Հիմա եկեղեցին քահանա չունի, համայնքապետարանի կողմից նշանակված անձը շաբաթը մեկ անգամ գալիս, բացում է դռները, որպեսզի բնակիչները շաբաթվա մեջ մեկ անգամ գոնե մոմ վառելու, լուռ…երկխոսելու հնարավորություն ունենան…
Լավ է` դեռ սա էլ կա…
Ցավալին այն է, որ ժամանակին մեր եկեղեցին ուներ այն ամենը, ինչը կա ամեն ու յուրաքանչյուր եկեղեցում: Ասում են` մեկի փոխարեն անգամ երկու զանգ է ունեցել եկեղեցին, մեկը տեղափոխել են Գորիսի Սրբ. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի: Գուցե այդ մի զանգի հետ էլ ամեն ինչ տարա՞ն այնտեղ ու, գուցե, երկու զանգով էր եկեղեցին`եկեղեցի…
Հուսամ`համայնքապետարանը քայլեր կձեռնարկի այս ուղղությամբ, թե չէ մի օր ճաքճքած պատերը կդադարեն դիմակայել խոնավությանն ու անտարբերությանը և, փլուզվելու վտանգով, կդառնան սպառնալիք…
Աստծո տունը մարդկային հոգածության կարիք ունի:
Էլի` իր ստեղծած մարդու համար: