***
Մետաքսյա Սեդրակյանը ութ տարեկան էր, երբ ընտանիքը 1995թ․ Մալիշկա գյուղից տեղափոխվեց և վերաբնակեցվեց Քաշաթաղի շրջանի Մշենի գյուղում։
Դպրոցն ավարտել է Մշենիում, հետո ամուսնացել և տեղափոխվել Քաշաթաղի շրջանի Այգեհովիտ գյուղ։ Մանկավարժական կրթություն ունի Մետաքսյան, հայոց լեզվի և գրականության ուսուցիչ է աշխատել, իսկ 2018-2020թ․ Այգեհեվիտի միջնակարգ դպրոցի տնօրենն էր։
Հիշում է 2020թ սեպտեմբերի 27-ը, ինչպես իր երեք երեխաները գյուղի մյուս երեխաների հետ տարհանվեցին, մնացել էին կանայք և տարեցները, իսկ տղամարդիկ առաջնագծում էին։ Մետաքսյայի ամուսինը զբաղված էր վիրավորների և զոհվածների մարմնինների դուրսբերման աշխատանքներով։ «Մինչև հոկտեմբերի 2-ը մնացել եմ գյուղում, սակայն գնալով վտանգավոր էր դառնում, ասում էին թշնամին մոտենում է գյուղին»,-պատմում է կինը։ Հայրենի գյուղ Մալիշկա են տեղափոխվել և ծնողների տանը որոշ ժամանակ ապրելուց հետո կարողացել են տուն ձեռք բերել գյուղում։
Ասում է, որ պատերազմից որոշ ժամանակ անց, համացանցում պատահաբար մարքեթինգային դասընթացի հայտարարություն է կարդացել, որով նախատեսվում էր Արցախից տեղահանված կանանց համար դասընթացի կազմակերպում։ Թեև, ինչպես ինքն է ասում, ոլորտը բոլորովին նոր էր իր համար, այնուամենայնիվ որոշում է մասնակցել․ «Մտածեցի, որ ես էլ կարող եմ փորձել, ցանկանում էի վերջնական տեսքի բերել այն աշխատանքը, որով տարիներ շարունակ զբաղվում էին իմ ծնողները։ Էդպես ստեղծվեց «Թեյնիկ»-ը 2022 թվականին և հուլիսին պաշտոնապես բացում արեցինք վերանորոգված փոքրիկ արտադրամասում, որն իմ տան փոքրիկ մասն է կազմում»,-ասում է Մետաքսյան։ Ծնողները երկար ժամանակ է, ինչ զբաղվում են բույսերի մշակման և մթերման աշխատանքներով, դաշտերից հավաքում են, չորացնում և որպես հումք վաճառում։.
***
***
«Այս ընթացքում ուսումնասիրել եմ շուկան, որն ինձ համար բոլորովին նորույթ էր, փորձել եմ հասկանալ, թե ինչ է ցանկանում հաճախորդը և գտնել համապատասխան լուծումներ»,–պատմում է Մետաքսյան։ «Թեյնիկն» ունի հիմնականում ութ տեսակ բուսաթեյ, որոնց համար հետաքրքրիր անվանումներ է ընտրել, այդ հարցում նրան օգնել է իր մասնագիտությունը, յուրաքանչյուր անվանման մեջ փորձել է նաև մի պատմություն դնել, որպեսզի հաճախորդը վերցնելով փաթեթավորված թեյը և կարդալով նրա վրայի անվանումը՝ուսումնասիրության առիթ ունենա և մի նոր բան բացահայտի։ Իր մեկնաբանությամբ, դաղձի թեյն, օրինակ, որն ունի նաև «Մենտայի ըմպելիք» անվանումը, եկել է հին հունական դիցաբանությունից, որտեղ Մենտա աստվածուհուն դարձնում են Մենտա բույս և որպես թեյ՝ հրամցնում են աստվածուհիներին։
***
***
Փաթեթավորված տարաների վրա փակցված է փոքրիկ գրքույկ, որի մեջ երկու լեզուներով՝ հայերեն, ռուսերեն, գրված է յուրաքանչյուր թեյաբույսի մասին, նաև,թե ինչ հակացուցումներ ունի։ Մետաքսյան մի քանի փառատոնների ներկայացել է իր թեյերի արտադրատեսակներով․ ասում է, որ փառատոններին լավ վաճառվում են բուսաթեյերը, և գնորդներին զարմացրել են իրենց բուժիչ հատկություններով։
Պատմում է, որ փառատոններից մեկի ժամանակ, արցախցի մի կին «Իվան թեյ» էր գնել իր ամուսնու համար, ում ոտքը պրոթեզավորված էր (ոտքը կորցրել է պատերազմի ժամանակ), երկու օր անց այդ կինը գալիս և կրկին ամուսնու համար մի քանի տուփ նույն թեյից է գնում, այն օգնել էր տղամարդուն ազատվել ոտքի տանջող քորից։ «Մենք ավելի շատ հավատում ենք դեղորայքին, սակայն իրականում դեղաբույսերը հրաշքներ են գործում»,–ասում է նախկին ուսուցչուհին։
Մետաքսյայի խոսքով՝ գյուղում իրենց արտադրանքը չի վաճառվում, քանի որ շատերն են բույսերի մշակմամբ զբաղվում, որպես հումք հավաքում են դաշտերից և տանում-վաճառում են․ «Ընդհանուր առմամբ թույլ է առևտուրը, այն ապրանքը չէ, որ մեծ ծավալով կարողանան իրացնել, դրա կազմակերպման համար ռեսուրսներ պիտի ներդնել»։
Սոցիալական ցանցերում պասիվ է, չի հասցնում էջեր վարել, գովազդել իրենց ապրանքատեսակները, սակայն որոշել է այդ ուղղությամբ քայլեր ձեռնարկել, տեղեկություն տարածել սոցհարթակներում, փոփոխել ֆորմատը, արտադրանքի լոգոն ու ընդլայնել, նոր բուսաթեյերով համալրել իրենց արտադրանքը։ Ավագ դուստրը սովորում է Եղեգնաձորի պետական քոլեջի տուրիզմի բաժնում․«Այս տարի կավարտի այդ բաժինն ու կշարունակի սովորել, այս անգամ մարքեթինգի գծով․ նա ինձ շատ է օգնում այս գործում, և առհասարակ, ամուսինս ու երեք երեխաներս ևս ներգրավված են»,–ասում է Մետաքսյան։
***
***
Դպրոց վերադառնալու, մանկավարժական գործունեությամբ զբաղվելու մտադրություն այլևս չունի Մետաքսյան, իր խոսքով՝ պատերազմից հետո, վերջին չորս տարիների ընթացքում կարծես անջրպետ է առաջացել դպրոցի և իր միջև, որն իր մեկնաբանմամբ պայմանավորված է նրանով, որ մեծ է տարբերությունը այն դպրոցի, որտեղ ինքն աշխատել է, և այն դպրոցների, որոնք տեսնում է․ «Մեծ է տարբերությունը և ժամանակն այն ամենի, ինչ մենք ապրել ենք մինչ պատերազմը և դրանից հետո և ինձ այլևս չեմ պատկերացնում դպրոցում։ Բավականություն եմ ստանում թեյերի պատրաստման ընթացքից․ բոլորովին այլ է, երբ դու ինքդ ինչ որ բան ես ստեղծում և հրամցնում մարդկանց, ում չես ճանաչում։ Երազանք է ինձ համար «Թեյնիկի» ընդլայնումը, նաև՝ նպատակ և աշխատում եմ այդ ուղղությամբ»։
